Tessera caerulea - commentariolum. Tessera rubicunda - nota textualis. Tessera viridis - translatio
IOANNIS AUDOENI EPIGRAMMATUM LIBER QUARTUS
1. AD NOBILISSIMAM ET DOCTISSIMAM HEROINAM, DOMINAM ARBELLAM STUART ![]()
![]()
Regia progenies, genere illustrissima virgo,
Nec minus ingenio nobilitante genus,
Ingenii fructus tibi fert, offertque secundos,
Primitias dominae qui dedit ante suae.
Seque tibi tanquam bella virtutis in ara 5
Consecrat, ingenium sacrificataque suum.
2. AD EANDEM A teneris idem tenor, et constantia vitae
Arguit ingenii vim geniumque tui.
Te non adversae timidam, tumidamque secundae
Res faciunt: eadem frons tibi, mensque manet.
Fecit et in populo tua spectatissima virtus, 5
Ne quis adulari me tibi posse putet.
3. AD LIBRUM Innumero dicenda tibi sub iudice causa est,
Arbitrium de te non duo tresve dabunt.
Forsan et illectus temere damnabitur auctor,
Rarior et lector quam reprehensor erit.
4. UNIO.* AD BRITANNOS, 1606 ![]()
Quis nisi mentis inops oblatum respuat aurum?
Offertur nobis unio, respuitur.
* Quod vulgo perlam dicimus, Latini unionem vocant.
5. VACUUM ![]()
Ethicus “O,” inquit, “quantum est in rebus inane!”
Esse tamen physicus monstrat inane nihil.
6. IN ZOILUM ![]()
Zoilus aeterno laceratur carmine, quanquam
Ante duo annorum millia mortuus est.
Anne, quod haeredes post se tot in orbe reliquit,
Pro tota poenam posteritate luit?
7. A CENTRO AD CIRCUMFERENTIAM A centro ad circum non unica linea ducit,
A terra ad coelum fert tamen una via.
8. GALLICINIUM. AD H. PRINCIPEM ![]()
Anglorum sensit virtutem Gallia: solus
Ad galli cantum non fugit iste leo.
9. BELLUM GRAMMATICALE. IN QUINTUM ![]()
Est nummus nomen, verbum promittere: Quintius,
A quo sperabam nomina, verba dedit.
10. TRES DIMENSIONES. IN A., BATTOLOGUM ![]()
Vox tua mensuris desiderat e tribus unam,
Lata satis, nimium longa, profunda parum.
11. AD LECTOREM. DE TRIBUS PRIORIBUS EPIGRAMMATUM LIBELLIS Sicut, post varios quinquagenaria partus,
Iam reliquos soboli transit inepta dies.
Sic, tribus emissis vena meliore libellis,
Aridus ingenii iam sterilescit ager.
12. AD SIMONEM WATERSON, BIBLIOPOLAM ![]()
Watersone, mei susceptor prime libelli,
Dum fueris gratus, bibliopola Simon,
Sint quamvis contra sacras monopolia leges,
Ingenii fies tu monopolia mei.
13. SALUM Salsa si impariunt, nihil aequore salsius. Ergo
Quid mirum dulces quod bibat aequor aquas.
14. SOLSTITIUM. IN PONTICUM, ATHEUM Solstitium vitae mors est. Sol stare videtur,
Non stat: homoque mori, Pontice, non moritur.
15. AD LIBRUM ![]()
Parve liber, patriis monitis munitus in aula,
Discito fortunam fortis utramque pati.
Illic invenies aliquem tibi forsan amicum,
Atque aliquis contra quo male dicat, erit.
Si quis erit nimium rigidus, nimiumque molestus, 5
“Non me, sed dominum,” dic, “reprehende meum.”
16. AULICISMUS. AD AMICUM AULICUM ![]()
Arrisit tibi rex? Ridebit et assecla magni
Regis, ut ad motum corporis umbra movet.
Perfricuit frontem rex? Aulicus illico vultum
Contrahit ut, cum sol occidit, umbra fugit.
17. IN CORBULONEM Quaeritur, in capitis frondosi vertice quare
Non habeat crinem Corbulo? Crimen habet.
18. AD PONTILIANUM In ius Christophorus te, Pontiliane, vocavit:
Non te, sed nummos, Pontiliane, tuos.
19. AD D. EDWARDUM HERBERTUM, ORDINIS BATHONIS EQUITEM DOCTISSIMUM ![]()
Te versus laudare meos mihi fama susurrat:
O par si possem laudibus esse tuis!
Qui tenues tanto Musas dignaris honore,
Dignus es a Musa tu meliore cani.
20. INVIDIAE GENEALOGIA. AD IOANNEM HARINGTON, EQUITEM, BARONIS HARINGTONI HAEREDEM, MAXIMAE SPEI ADULESCENTEM ![]()
![]()
Invidiam virtus peperit partamque tuetur:
Ex virtute unum nascitur hoc vitium.
Hoc epigramma tibi quaeris cur dedico? Dicam:
Sperare invidiam nam tibi iure licet.
21. DE VIRTUTE. PARADOXON ![]()
In medio virtus vitiorum quaeque duorum est:
Praestaret, vitii si foret iste locus.
22. SEPTEM PLANETAE. AD PAULAM Errantes inter stellas bene, Paula, notasti
Quinque mares, generis foemineique duas.
23. IN MARCUM Plus tibi pollicitis praestandum, non minus, unde
Una data est homini lingua, manusque duae.
At tu nil praestas, promittis plurimam, tanquam,
Marce, duae linguae sint tibi, nulla manus.
34. SACERDOS ROMANUS Vis sit adulterium non dignum morte, sacerdos?
Haud mirum. Coniux est tibi nulla. Sapis.
25. MINISTER GENEVENSIS ![]()
Vis ut adulterium plectatur morte, minister?
Haud mirum. Coniux est tibi bella. Sapis.
26. PHILAUTUS POETA Proxima quod nostris sit, maxima luna videtur
Sensibus, ex septum sit minima illa licet.
Sic vatum videor, quia sum mihi proximus ipse,
Sim quamvis minimus, maximus esse mihi.
27. IN TENACEM CLIENTEM Mirarus clausae quod sint tibi iudicis aures,
Cum tua iudicibus non sit aperta manus?
28. IN QUENDAM ASINUM Cur asinum voco te, potius quam nomine, quaeris?
Non asinis dantur nomina, dantur equis.
29. IMAGO IN SPECULO. AD PONTIAM Subridet, quasi te ridentem cernat imago,
Irrigat et moestas, te lacrymante, genas.
Cum dormis, oculos cludit, tecumque movetur.
Ad te dum loqueris, dicit imago nihil.
30. PERMUTATIO GLAUCI ![]()
![]()
Esuriens fratri omni suum ius vendidit Esau,
Iacobus fratri ius dedit omne suum.
31. AD QUENDAM SOMNIATOREM In somnis ignota prius mysteria discis,
Multa, te vigilem quae latuere, doces.
Quanto plus igitur scires, si mortuus esses,
Tam bene quem docuit mortis imago loqui?
32. WALLIA ET CANTIA, ALIAS CANTIUM. AD D. ROBERTUM COTTON, EQUITEM DOCTISSIMUM ![]()
Antiquam retinet gentem, non Wallia, nomen:
Non gentem, at priscum Cantia nomen habet.
33. HEAUTONTIMOROUMENOS. AD COGNATUM SUUM, D. THEODORUM PRICE, THEOLOGUM ![]()
Angelus est nimium felix, quia corporis expers.
Bruta nec infelix bellua, mente carens.
Solus homo miser est, ita mentem et corpora constans,
Sentiat ut fragilem se, miserumque sciat.
Scilicet omnis homo, Menedemi (nam sumus omnes), 5
Se ratione angit, non ratione regit.
34. IN LINUM Te mihi devinxi, credebam cum tibi nummos.
Me tibi devinctum vis: mihi redde meum.
35. COELIBATUS. AD AMICUM SUUM D. ROBERTUM BOWYER, CAELIBEM ![]()
![]()
Si coelum meritis ascribitur, et benefactis,
Coelebs tu, coelum quo merearis, habes.
36. VAE SOLI. AD AMICUM SUUM IOANNEM SUCKLING, CONIUGATUM ![]()
Principio coelum terramque hominemque creavit.
Cur nisi quod solus noluit esse Deus?
37. IN MARCUM Esse potest dives promissis quilibet, inquis?
Pollicitis dives non ero, Marce, tuis.
38. IN AULUM ATHEUM De coelo tecum fieret cum sermo, Deoque,
Tecum, qui numen nomen inane putas,
Vere dixisti, “quae supra nos, nihil ad nos.”
Orcus enim ad vestrum pertinet, Aule, gregem.
39. HOMO HISTRIO Spes argumentum vitae (nam fabula vita est),
Mundus scena, fides prologus, actus amor.
40. AD LECTOREM ![]()
Cur ego tam studeam brevitati forte requiris.
Hoc factum est cauta, lector amice, tua.
Sicut iter longum faciente onerosius auro est
Argentum, longum sic epigramma brevi.
41. STILO NOVO ![]()
Urbs veterum cultrix, rerum inimica novarum,
Imposuit fastos cur sibi Roma novos?
42. AD MARINUM. DE AMICA SUA Mobilitas coeli laus est, constantia terrae
Gloria, quae stabilem servat in orbe statum.
Unde, Marine, tibi coelestis tota videtur,
In se terrenum nil tua Phyllis habet.
43. EVAE LAPSUS. THE WEAKER VESSELL Ecclipsin raro patitur sol, luna frequentem.
Est magis ad lapsum foemina prona viro.
44. NEC IN HOC SAECULO, NEC IN FUTURO. IN DAMIANUM Seu res praesentes considero, sive futuras,
Nemo hominum magis est te, Damiane, miser.
Improbus es: nil te seclum iuvat ergo futurum.
Stultus es: hoc seclum te iuvat ergo nihil.
45. CARENDO MAGIS QUAM FRUENDO. IN PONTICUM ![]()
Ingenium scis quid valeat, quid, Pontice, virtus,
Si rerum scitur verus egendo valor.
46. HOMICIDIUM Unus homo per se ipse potest occidere mille.
Unum nominem pollunt vix generare duo.
47. AMICITIA. AD AMICUM SUUM D. THOMAM BRIDGES ![]()
Cur similis similem sibi quaerit, amicus amicum?
Uno nemo potest in pede stare diu.
48.AD D. IOANNEM HARINGTONUM, EQUITEM, BARONIS HARINGTONI FILIUM, BONARUM LITERARUM VIRTUTISQUE STUDIOSISSIMUM ADULESCENTEM ![]()
Si vultu virtus incognita proditur, extant
In vultu virtus ingeniumque tuo.
Est in hoc spectata tui prudentia patris,
Toveus ingenii quod tibi cultor adest.
Quandoquidem similes dat nostra Britannia paucos, 5
Doctores illi, discipulosve tibi.
49. IN POLYDORUM VIRGILIUM ![]()
Virgilii duo sunt: alter Maro, tu, Polydore,
Alter: tu mendax, ille poeta fuit.
50. IN QUENDAM MOMUM, PRIORUM EPIGRAMMATUM CENSOREM INIQUISSIMUM ![]()
![]()
Inter tot sceleratorum centena tulisset
Si iustos tantum quinque Gomorrha viros,
Staret adhuc. * * * * * * * * * * * * * *
Tu propter paucos, leviscula carmina, lusus,
Vis pereat totum, livide lector, opus? 5
51. IN EUNDEM Incendit Triviae sacra templa, ut nomen haberet,
Quidam, nescio quis, nec puto nomen habet.
Sic tu dente nigro carpis mea carmina, sperens
Forsan in hoc quarto nomen habere libro.
Usque licet per me rodas mea carmina, carpas 5
Usque licet, fallam spes ego, Mome, tuas.
52. IN QUENDAM DOMESTICUM OBTRECTATOREM Tu quoque, mi frater, fratrem carissime carpis,
Illaesum lingua nec sinis ire tua.
Cur fratri invideas, meruit si carmine laudem?
Si poenam, fratri parcere, fratris erat.
53. CORNUTUS Coniugis ob furtiva negotia, cur ego plector,
Corniger a populo praetereunte vocor,
Et digitis monstror? Nam quae non fecimus ipsi
(At vos, nescio qui) vix ea nostra voco.
54. IN PHILAUTUM Dilige vicinum, veluti te diligitis ipsum.
“Si,” inquis, “facio, proximus ipse mihi.”
55. AUDACES FORTUNA IUVAT ![]()
![]()
Foemina fortunae similis formosa videtur,
Non amat ignavos illa, nec illa, viros.
56. AMOR CAECUS Tardior in longo amor est durabilis annos,
Lenta magis durant quam violenta diu.
Ut paritura canis, cupidus festinat amator,
Unde fit, ut catulus fit quasi caecus amor.
57. AMOR NON CAECUS. AD FIRMICUM Non amor ut fovea est: in amorem pronus es, Arge,
Tu magis in fossam, tu, Polypheme, magis.
Gignitur ex visu. Non ergo, Firmice, caecus
Nascitur, ex oculo cum generetur amor.
58. AD QUINTUM AULICUM Est oculus tibi, Quinte, unus? Metuendus Ulysses.
Centum oculi vigiles sunt tibi? Mercurius.
59. EPITAPHIUM IUSTITIAE Ex quo caelestum terras Astraea reliquit
Ultima, signifero legit in orbe locum.
Templum Iustitiae, legumque evertimus aras:
Scitque fere solus ius dare cuique coquus.
60. A WRIT OF LATITAT. IN MARCUM EPICURIUM ![]()
![]()
Prudenter satis, si te latuisse lateret,
Marce: sed hoc ipsum, te latitare, patet.
61. COLLEGIUM IESU ET COLLEGIUM CHRISTI OXONIAE SOLA NONDUM PERFECTA. 1607 ![]()
Imperfecta tibi domus una sacratur, Iesu,
Et non perfectis altera, Christe, tibi.
Inter honoratos sanctos sanctasque tot, haec sunt
Paupertatis adhuc notanda tuae.
62. FIDES MERCATORIA Solvit inops diti Croeso, quod debuit, Irus.
Pauperis est maior, divitis anne fides?
63. TRISTES ANTE OMNIA MUSAE. AD D. ELIZAEUM WIN, COGNATUM SUUM ![]()
Olim intonus erat, sed nunc tondetur Apollo:
Vix in toto anno ridet Apollo semel.
Fallitur (o) quicunque Camaenas dixit amoenas:
Phoebi delisa est nunc lyra, manca manus.
64. INCREDULITAS Credulitas error potius quam culpa videtur.
Est error nimium credere, culpa parum
65. CREDULITAS ![]()
Qui cuius quivis credit, male creditur illi:
Quo credis mihi plus, hoc tibi credo minus.
66. OBSEQUIUM FIDEI. AD QUENDAM IUVENEM Septennis taciturna fides qua prima docetur,
Disciplina mihi Pythagorea placet.
Vis tibi inexperti credant? Tu crede peritis.
Visne tibi gnatum credere? Crede patri.
67. PRAESTAT DARE QUAM ACCIPERE ![]()
Accipere humanum est, inopi donare, deorum.
Nunquam tam paucos credo fuisse deos.
68. IN PONTICUM CLIENTEM Pontice, causidico nil porrigis: ista chiragra est.
Ille pedem pro te non movet: haud podagra est.
69. THOMAE WOLSEI CARDINALIS EGO ET REX MEUS ![]()
Dicere grammatices ratio permittit ego et rex.
Ethica tu iubet ars dicere rex et ego.
Haec est nimirum vivendi ars, illa loquendi:
Principis haec aulae serviat, illa scholae.
70. AD GALLOS ![]()
Quisque suo bibit in vitrio. Mos utilis hic est,
Ex quo contentus coniuge nemo sua est.
71. PHILAUTUS PHILARISTO, KALENDIS IANUARII, 1607 ![]()
Expectas, Philariste, tibi dum munera mittam.
Nil habeo quod dem, me tibi praeter, ego.
72. PHILARISTUS PHILAUTO Quod mihi misisiti, nihil est. Nihil ergo remitto.
Te mihi donasti, te tibi reddo. Vale.
73. AD HENRICUM FANSHAW, EQUITEM, LITERARUM FAUTOREM ![]()
Augusti imperium tibi si fortuna dedisset,
Aut Maecenatis suppeditasset opes,
Vidissent multos haec secula nostra Marones:
Nullus Maecenas, nullus in orbe Maro.
74. AD HENRICUM GOODYEER, EQUITEM, OPTIMA CONIUGE ORBATUM. 1606
Impetitare viros, parcere et parere maritas
Vult natura: uxor fecit utrumque tua.
Paruit et peperit dulces, pia pignora, natos,
Sustentant magnas quae duo fulcra domos.
O ter felicem, quater, o Good-yere, beatum, 5
Si bona tam sequitur, quam bona prima fuit.
75. ULYSSES ET PENELOPE ![]()
Mors nobis, velut uxori surrepsit Ulysses.
Vivimus, ut telam texuit illa suam.
76. IN MANCINUM, INERTEM MAGISTRUM Qui totum sine fine diem per compita curris,
At tamen in studiis pervideare vigil,
Accensa de nocte soles dormire lucerna:
Vis, Mancine, oleum perdere, non operam.
77. IN GELLIAM Dissimiles licet inter se tibi sint duo nati,
Est similis patri natus uterque suo.
78. SAGITTARIUS COELISTUS. AD COGNATUM SUUM GUILIELMUM RAVENSCROFT, IURISCONSULTUM ![]()
Certa sagitta fides, nervus tibi spes, amor arcus,
Sit tibi coelum meta, scopusque Deus.
79. OMNE GRAVE TENDIT DEORSUM. AD AMICUM SUUM D. CAROLUM RIVES, THEOLOGIAE DOCTOREM ![]()
In mundo, quo non animal sublimius ullum,
Infima cur homini terra terenda datur?
Est elementorum rerumque gravissima tellus,
Peccato gravius nec reperitur onus.
Quid mitum est hominum ferri genus ergo deorsum? 5
Praeter peccatum nil prope cum sit homo.
80. IN LITIGOSUM DEBITOREM ![]()
Quae tua nequitia est, quod debes non mihi solvis.
Solvis causidico, qua stultitia est.
81. IN EUNDEM Sollicitum te cura tenet, non quomodo solvas :
Quomodo non solvas maxima cura tua est.
82. ECCLESIAE DERIVATIVAE. AD AMICUM SUUM R. F. Sit licet una fides, licet una ecclesia vera,
Fontibus e vivis orta perennis aquae,
A primitiva quae non se ecclesia solam
Derivat, fontem dissimulatque suum?
83. QUATUOR MARIA ![]()
Trinacriae similis, Britonumque triangula tellus,
Cur quatuor numeras aequora, regna tria?
84. AD AMICUM DIVITEM Si quantum valeat res quaeque carendo sciatur,
Quid valeant nummi divitiaque scio.
85. GENERATIO UNIUS EST CORRUPTIO DUORUM ![]()
Ut generent unam confuso semine prolem,
Corpora corrumpunt vir mulierque duo.
86. ANNULUS NUPTIALIS Annulus ut sponsae spondente ab amante daretur
Moris erat, vetus hoc pignus amoris erat.
Annulus sponsa prius pro pignore sponso
Donatur, digitum porrigat ille suum.
87. DE MUNDIS DEMOCRITI Si quot Democritus mundos ait esse tot essent,
Innumerabilium pessimus iste foret.
88. DE EPIGRAMMATIS. AD LECTOREM FASTIDIOSUM Est tanquam mulier formosa, epigrammata, iocusque,
Quae communis eo fit, quia pulchra fuit.
Communis iam facta semel, formosa videri
Desinet, et moechis taedia mille parit.
89. TERRA. AD COGNATUM SUUM D. AUDOENUM GWYN, THEOLOGUM ![]()
Usque licet coelum moveatur, constat: eodem
Semper enim motu se sine fine movet.
Terra stet usque licet, nihil inconstantius illa est.
Terrarum errores angulus omnis habet.
90. LUNA ![]()
Te maris appelant undosi, Cynthia, stellam:
Nunc terram potius, quam mare, luna regit.
91. AVARA LIBERALITAS. IN ACERRAM Donat ut accipiat, non accipit ut det, Acerra.
Accipere est illi meta, sagitta dare.
92. IN PAULAM, PSEUDO-CATHOLICAM Paula, tua siquis de relligione requirat,
Nil nisi Apostolicum Catholicumque crepas.
Catholicum in cunctos, fateor, profiteris amorem:
In te Catholicam, Paula, requiro fidem.
93. PRODIGUM Penelopea fides inter proverbia quondam,
Nunc in prodigiis possit habere locum.
94. IN ANNETTAM, FRANCAM Natura est pauces contenta, Annetta, sed hoc de
Natura dictum non reor esse tua.
95. AD MARCUM, MILITEM LUSCUM ET LIPPUM ![]()
Ex oculis superest unus tibi, Marce, duobus,
Perpetuo faciem qui tibi rore rigat.
Cur tibi qui superest moestus lacrymatur ocellus?
In bello fratrem perdidit ille suum.
96. PAX IN EUROPA. AD THEOLOGOS Reges belligerant, faciunt et foedera reges.
Est aliquid sera denique pace frui.
Presbyteri certant, atque immortalia nectunt
Iurgia, litigiis non posuere modum.
Unde venenatae levis inclementia linguae, 5
Et quam sit calamus saevior ense patet.
97. AD CAROLINAM In speculo vultum quoties oculosque tueris,
Si forte claram te tua forma facit,
Splendida sed fragiles, pulchra at peritura, memento
Quam speculo similis sis, Carolina, tuo.
98. FLORALIA. AD AMICUM SUUM, D. IOANNEM TOVEY, THEOLOGUM ![]()
Ut Cato in obscoenam scenam, sed ut exeat, intrat,
Ingreditur mundum sic abiturus homo.
Nec rediturus in hunc, bene seu male cesserit, orbem,
Fertur ut in scenam non rediisse Cato.
99. EPITAPHIUM HOMINIS Quis iacit hic? Nemo: vacuum sine nomine corpus
Hic iacet. Ex solo corpore non fit homo.
100. HORIZON ANIMAE. AD AMICUM SUUM D. BENIAMIN HEYDEN, DECANUM WELLENSEM ![]()
![]()
Summa elementa duo non cernimus, aera et ignem.
Terramque undamque oculo cernimus, ima duo.
Sic, quid sint homines, quid bruta animantia scimus,
Nescimus quid sint angelus atque Deus.
101. ECLIPSIS ANIMAE Ut solem tellus lunamque stat inter opacam,
Stat peccatum inter me Deumque meum.
102. MERCATOR Extat apud lepidum Mercaotor fabula Plautum.
Pseudolus huic aptum proxima nomen habet.
103. IMAGINUM CULTORES Magnates quicunque colunt, idolon adorant.
Cum sit imago Dei vir, mulierque viri.
104. ERASMI DESIDERIUM Nunc Desiderium desiderat orbis Erasmum,
Cui soli licuit scribere quod libuit.
105. NEUTER ![]()
Pompeianus ero, si vicerit omnia Magnus;
Omnia si Caesar, Caesarianus ero.
106. SCANDALUM MAGNATUM. AD SERVOS SERVORUM ![]()
Haec dicit dominus: “Servum volo quemque fidelem
Esse meum semper. Quomodo? Dando nihil.
Sta, vigila, ito, venito, fideliter omnia postquam
Praestiteris domino, servus inutilis es.”
107. MARS ET VENUS Se Venus, et Mavors communicat omnibus aeque.
Hostis communis Mars, et amica Venus.
108. FEBRUARIUS Es similis matri tu, de tot fratribus, unus.
Sunt tibi viginti scilicet octo dies.
109. AD EDWARDUM IONES, AMICUM SUUM Te tua (virtutis pictura) modestia laudat.
Laudarem ingenium, si paterere, tuum.
Ipsa, Edoarde, tui laudanda modestia vultus
Te facit ut laudem, quam mereare, minus.
110. QUADRATURA CIRCULI. AD IOSEPHUM SCALIGERUM ![]()
![]()
Quadratura quid est circi? Divisio mundi
Quattuor in partes, qui prius unus erat.
111. AN UNITAS ARITHMETICA RESPONDEAT PUNCTO GEOMETRICO? AD D. IOSIAM BODLEY, EQUITEM ![]()
Plus Deus immensus puncto est, non plus tamen uno:
A puncto quantum differat, ecce, monas.
112. FROM THE WOMBE TO THE TOMBE Nascitur in certam miserandus homuncio mortem,
Ut macer in campo bos, ut edatur, edit.
113. AD IACOBUM REGEM O quanta exempli generoso in principe vis est!
Tu vitando vetas, tu faciendo iubes.
Princeps principium motus, rex regula vitae:
Circumfert coelum sidera, rex populum.
114. CAPUT ET CORPUS. AD EUNDEM In capite est ratio, et rationis quinque ministri,
Divinum in reliquo corpore pene nihil.
115. RUMOR DE MORTE HENRICI 4, REGIS FRANCORUM. AD REGEM FRANCORUM, 1606 ![]()
Quod reges audire timent, ac dicere servi,
Ipsa tibi dicit fama, memento mori.
116. LUX ET AER Sit corpus quamvis, oculo non cernitur aer.
Lux corpus non est, cernitur illa tamen.
117. UNUS DEUS, MULTI AMICI Quamquam nemo potest dominis servire duobus,
Patronos uni quid vetat esse duos?
Quaerere non prohibet multos Deus unus amicos,
Ut multas artes non vetat una fides.
118. DONNA, DANNO ![]()
Amisit costam causa mulieris Adamus.
Uxoris causa perdidit ipsam animam.
119. WOMENS TIRE ![]()
Hoc magis est, instar tecti, quam tegminis: hoc non
Ornare est, hoc est aedificare caput.
120. OMNIA NIHIL ![]()
Omnia de nihilo qui fecit, is omnia solus.
Quod Deus ex nihilo fecit, id omne nihil.
121. ECCLESIA ORIENTALIS ET OCCIDENTALIS. AD D. GEORGIUM RIVES, THEOLOGIAE DOCTOREM DOCTISSIMUM, PRUDENTISSIMUM VIRUM ![]()
Floret dextra fides in mundi parte sinistra:
In mundi dextra parte sinistra fides.
122. IRA, PATIENTIA. AD AMICUM SUUM I. THORIUM ![]()
Excitat ira hebetem, motam patientia mentem
Sedat, ut unda ignem temperat, ignis aquam.
123. RUINA COELI ET TERRAE Hac nihil inferius cum sit, nihil altius illo.
Tellus quo, coelum non habet unde cadat.
124. AD HENRICUM HOWARD, COMITEM NORTHAMTONIAE ![]()
Unius agnatus comitis, patruusque duorum,
O Henrice, tuae maxime gentis honos,
Multorum sine labe ducum de stemmate longo,
Unius frater nempe, neposque trium,
Filius et comitis, fera quem nisi fata tulissent, 5
Quartus in hac serie dux numerandus erat,
Tu comes es, tibi nemo datos miretur honores,
Cui fortuna comes, dux fuit ingenium.
125. AD PONTIAM ![]()
Te fugio, vitoque tuos, mea vulnera, vultus,
Pontia, non quia te non amo, sed quod amo.
126. AD POLYCARPUM, EQUITEM ERRANTEM Unus erat vetitus Paradisi fructus Adamo,
Lex illum reliquos tangere nulla vetat.
Cui tot praeterea rerit data copia, ab uno
Miror eum cupidas non tenuisse manus.
Tu contra, excepta, prohiberis ab omnibus, una 5
Arbore: te reliquas tangere iura vetant.
Mirandum minus ergo tuus, quam lapsus Adami,
Cui data libertas, quam tibi, maior erat.
127. AD LECTOREM Omnia salsa sitim pariunt potoribus. O si
Lectori pariant carmina nostra sitim!
128. AD AMICUM CONIUGATUM Imperet ipsa nihil, quidvis tamen impetret uxor.
Utere nec serva coniuge, nec domina.
129. IN PONTICUM Pontice, comoedus vivis, moriere tragoedus.
Dissimilis vitae mors erit illa tuae.
130. IN QUENDAM SACERDOTEM MARITUM ![]()
![]()
Levita patre natus eras, Levitaque factus,
Deque tribu coniunx est tibi sumpta Levi.
131. IN ANABAPTISTAS ET HUIUSMODI FARINAE FRATRES Omnia diruitis, nihil aedificatis in orbe.
Zelus hic, an scelus fervor hic, an furor est?
Spiritus at vestris etiam praetenditur ausis,
Qualis at hic vester spiritus, Abadon.*
*Apoc. 9 v. 11. A bad one.
132. IN COTTAM Condidit ex nihilo Deus unicus omnia. Contra
Tu facis ex toto, Cotta chymista, nihil.
133. THOMAS EGERTON, CANCELLARIUS ANGLIAE, ET FRANCISCUS LEIGH, EIUSDEM GENER ![]()
Si quis virtuti vere favet, et fovet artes,
Certatim hoc faciunt hic gener, ille socer.
Egertonus amat Musas, amat et Leus illas.
Noluit a socero degener esse gener.
134. CONSUBSTANTIO. AD EUNDEM D. FRANCISCUM LEIGH ET D. MARIAM UXOREM EIUS, AMANTISSIMOS CONIUGES Non eadem est vobis anima, at mens duobus una.
Unum non estis corpus, at una caro.
Nomine diversi vir et uxor, re tamen unum.
Diversi sexus estis, at unus homo.
135. FUNEBRES CONCIONES ![]()
Laedimus insontes vivos, laudamus eosdem
Defunctos. O mors candida, vita nigra!
136. PAULES CROSSE AND THE CROSSE IN CHEAPE* ![]()
Aurea cur Petro posita es crus, plumbea Paulo?
Paulinam decorant aurea verba crucem.
*E regione templi D. Petri.
137. AMORIS CHRONICON Temporis ut minimi momentum crescit in horam,
Et brevis in longam ducitur hora diem,
Multiplicata dies in mensem, mensis in annum:
Sic crescente meus tempore crescit amor.
138. GEMINI Dissimile in nobis nihil est, paria omnia. Solo
Differimus numero, nos duo namque sumus.
AMICI Nos vix distamus numero, duo nos sumus unum.
Vos estis gemini corpore, nos animo.
139. DE ARTE AMANDI. AD AMICUM SUUM I. O. B. Nasonis quamvis teneram perlegerit artem,
Nescit inexpertus dicere quid sit amor.
Natura, non arte docetur: scilicet, in cor
Ex oculis, non ex auribus, intrat amor.
140. SENECA PHILOSOPHUS ![]()
Pene tuae dici possunt epigrammata gnomae,
Praeterquam numeris quod tua dicta carent.
141. AD D. HENRICUM NEVILLE, DOMINI DE ABERGEVENNY FILIUM HEREDEM ![]()
Fallor? An in mensa memini te dicere nuper,
Sit tua quod sapido lingua inimica sali?
Manducare salem tibi nil opus, Alcime. Quare?
Omne fere, loquitur quod tua lingua, sal est.
142. VITA PHILIPPI SIDNEI. AD EIUSDEM FRATREM D. ROBERTUM SIDNEY, VICECOMITEM DE LISLE ![]()
Qui dignos ipsi vita scripsere libellos,
Illorum vitam scribere non opus est.
Sidneii in tumulo est corpus, non vita: Philippi
Producit vitam gloria longa brevem.
143. CORPUS DISCEDENTEM ANIMAM ALLOQUITUR
Corpus Tellurem, te propter, ego matremque reliqui.
Anima
Stulta, Deum patrem, te quoque propter, ego
Ad patrem redeo ergo meum, qui me vocat ad se.
In coelum, matri teque relinquo tuae,
Donec (in instanti cum conveniemus in unum) 5
Terra mihi reddat te, tibi meque Deus.
144. REGNUM DIVISUM. AD D. GEORGIUM RIVES, THEOLOGIAE DOCTOREM DOCTISSIMUM, ET PRUDENTISSIMUM VIRUM ![]()
Orci et coelorum regna indivisa: malignus
Nemo habitat coelum, Tartara nemo bonus.
Proh pudor, in sola regnat divisio terra,
Terra, ubi multimodis sunt bona mixta malis.
Ergo dies veniet, cum terra iacebit inanis, 5
At coelum plenum, plenus et Orcus erit.
145. AQUAE CALIDAE ![]()
Expressae tacitum lacrymae testantur amorem,
Gignit amor lacrymas (quis putet?) ignis aquam.
146. DE INGENIO ET MEMORIA. IN PONTICUM Quaeritur, ingenium quare dicatur acumen.
Interius penetrat quicquid acumen habet.
Officium mnemes non est penetrare, tenere est.
Hinc fieri vulgo vasa rotunda vides.
Unde, ut ingenium tibi suspicor esse rotundum,
Pontice, vel μνήμη* quod sit acuta tibi.
* Memoria.
147. SOLATIUM PAUPERUM. AD AMICUM DIVITEM Inconstans fortuna breves mutatur in horas.
Nascitur inde mihi spes, metus inde tibi.
148. DE TITIO ET GELLIA Obiectu est Titio, sua quod gravidata fuisset
Uxor apud patrem Gallia Sempronium.
Cui Titius, “Peperit cum Gella nostra, quid ad me?
Filia Sempronii, non mea nupta fuit.”
149. COR Cur non in dextra potius quam parte sinistra
Ponitur humanum cor? Quia laeva sapit.
150. CARO ET SPIRITUS. AD AMICUM SUUM D. ROBERTUM NEWMAN, DOCTOREM THEOLOGIAE ![]()
![]()
Corpus primo, animam facta iam carne creavit
Caetera fecissit cum facienda Deus.
Fallor? An hinc parere animabus inertia nolunt
Corpore, sint animis quod seniora suis?
151. PROTO-MARTYRES INNOCENTES Pro Christo pueri sunt passi extrema, priusquam
Christus pro pueris ultima passus erat.
152. AD AMICUM SUUM IOANNEM HOSKINS, IURISCONSULTUM ![]()
Claudit amicitiam numerus plerunque dualis:
Vix in pluralem multiplicatur amor.
153. AD AMICUM SENESCENTEM, 1607 Tu nuper iuvenis fueras, ego dum puer essem.
Quae me hunc iuvenem, te videt hora senem.
Expectat mors ergo brevi te, meque senectus.
Sors incerta licet sit mea, certa tua est.
154. IN A. G. Nomen habes hominis faciemque, animalis acumen.
In specie stultus, doctus at in genere.
155. HARMONIAE. AD THEOLOGOS ![]()
Harmonias varii scripsere Euangeliorum.
Harmoniarum quis? Non minor iste labor.
156. DISSONANTIA Tanta per humanas repsit contemptio mentes
Ut, quid pax animae sit, prope nemo sciat.
Ille nimis bassum premit, hic nimis elevat altum,
Ut vix auditus sit tenor, aut medius
157. AD PONTILIANUM Zelotypus coniunx es, Pontiliane? Sapisti.
Zelotypus non es, Pontiliane, Sapis.
Frustra observatur coniunx: ea sola maritum
Quae quamvis possit fallere, nolit, amat.
158. IN PORCIAM Filia sis dubito tenebrarum, an filia lucis.
Nam genita es noctu, Porcia, nata diu.
159. EPITOME HISTORIARUM SUI TEMPORIS. AD Mß Peiores patribus sumus, ut maioribus illi.
In vitium faciles nam, Mariane, sumus.
Natio si nobis fuerit quoque postera peior,
Peius erit nostra posteritate nihil.
160. LONDINUM. AD COGNATUM SUUM, D. IOANNEM WILLIAMS, AURIFICEM LONDINENSEM ![]()
![]()
Imbibit ut fontes Tamesis fluviosque minores,
Oppida Londinum pauperiora vorat.
Perpetuo quamquam Tamesis perit aequora fluxu,
Londini constans urbis amicus hic est.
161. DEBITOR ET CREDITOR. AD AMICUM SUUM D. GUILIELMUM CAWLEY, MERCATOREM LONDINENSEM ![]()
Sint nostro licet in libro tua nomina, tu scis
Me nullum in libris nomen habere tuis.
Nil equidem tibi praeter amorem debeo, semper
Debitor, atque idem creditor huius ero.
162. MORIONES ET NANI Nos, quanquam vitio sumus, haud virtute, notati,
Magnatum lusus deliciaeque sumus.
163. AD PONTILIANUM Semper sollicitus fuit Irus. Cur? Quia pauper.
Nec tu, Croese, minus. Cur? Quia dives eras.
Uxorem quod non habeat, cruciatur Alanus;
Uxorem quod habes, Pontiliane, doles.
164. UNIO. AD BRITANNOS CONIUGES Servat ab interitu Deus unus, et unio mundum.
Coniugium in terris unio prima fuit.
165. BELLUM ELEMENTARE ![]()
Condiderat quamvis hominum Deus omnia causa,
Bella tamen contra nos elementa gerunt.
Quam multas aer animas demisit in Orcum
Pestifer, ac letho res hominesque dedit!
Quam prope Troianum Londini sensimus ignem!5
Incipit et fructus terra negare parens.
Fit melior nemo, coelum noctesque diesque
Cum fleat, ac tellus crimina nostra luat:
Terra licet madidis mollescat ab imbribus, haud fit
Mollius, Anglorum, quam fuit ante, genus. 10
166. EPITHALAMIUM. AD TULLIAM Obiectum nostri, dum lux est, Tullia, visus,
Subiectum, cum nox venit, amoris eris.
167. IN SEXTUM ACADEMICUM Ut tibi sternendi possis meminisse sepulcri,
Te lectum perhibent sternere, Sexte, tuum.
Ut possis etiam memorare novissima mortis,
Cur non in somnum saepius ergo ruis?
168. AD AMATAM Te mihi notam amo nunc, ignotam nuper amabam.
Fama prius cepit me tua, forma capit.
Iam scio quid sit amor. Amo quamvis non amer. Imo
Iam scio quid sit amo, nescio quid sit amor.
169. UN CADET, A YOUNGER BROTHER Sum pauper? Non culpa mea est, sed culpa parentum,
Qui me fratre meo non genuere prius.
170. FIRMAMENTUM. AD AMICUM, D. MICHAELEM HEYDEN
![]()
Terra stat in in tellure animantia stante moventur.
Astra sed in coelo fixa movente manent.
171. BEATA VIRGO Virgo beata licet communi voce voceris,
In mulieribus es tu benedicta magis.
Nil mihi prodesses, si tantum virgo fuisses.
Quantum at profueras, o, quia mater eras!
172. SPES ET FIDES Nulla foret, nisa certa fides foret, unaque semper.
At si certa foret spes mea, nulla foret.
173. NOVATISMUS. NEW FACTIONS AND FASHIONS. AD AMICUM SUUM D. GUILIELMUM PRYTHERCHUM I. V., DOCTOREM ET THEOLOGUM Multa renascentur, quae iam cecidere, cadentque
Dogmata, qua summo nunc in honore vigent.
Quae nova sunt, hodieque placent, non usque placebunt.
Cur ita? Quae nova sunt, non nova semper erunt.
174. SPECULUM MARCI Semper adest quare tibi morio, Marce? Tuam isto
Stultiam in fatuo cernis, ut in speculo.
175. AD UXORIUM ![]()
Saepe quiescit ager, non semper arandus. At uxor
Est ager, assidue vult tamen illa coli.
176. AD AMICUM SUUM I. O. B. Praeteritis plusquam perfectis quattuor annis,
In te radices altius egit amor.
Frustra igitur transferre tuum conatis amorem:
Arbor adulta amor est, non nova planta, tuus.
177. IN PORPHYRIUM Flesse bis, at nunquam legitur risisse redemptor.
Cur hominis proprium risibile ergo vocas?
178. AD PONTILIANUM Ut caecus, puero duce vel muliere, per urbem
Ducitur, ignotas itque reditque vias,
Ducit amatorem sinuosa per avia caecum
Te Venus aut Veneris, Pontiliane, puer.
179. AMOR OMNI EXCEPTIONE MAIOR. AD AMICUM QUENDAM Causa recens veterem licet interpellet amorem,
Simque licet, dicta non nisi lege, tuus,
In te nulla meo est exceptio maior amore,
Excepto, si me non, ut amaris, amas.
180. IN PONTICUM SEXAGENARIUM ![]()
Qui, dum vixisti, nulli benefeceris unquam,
Incipies fieri, Pontice, quando pius?
“Omnia pauperibus,” dicis, “post fata relinquam.”
Qui post fato sapit, Pontice, sero sapit.
181. IN NIGELLAM CANDIDATAM ![]()
Rara avis in terris, alboque simillima cygno es,
Est tua vestis enim candida, nigra caro.
182. LE CARNIEVAL DE LA VIE Mens immortalis mortem cur corporis horret?
An cum carne timet se moriente mori?
An sibi iam restare nihi post funera, praeter
Supplicium longum, iudiciumque breve?
Suspicio facit haec mentes in morte trementes, 5
Nec moestum carni dicere posse vale.
183. QUINTINAE LAUS Si te laudarem, Quintina, superbior esse.
Te laudare equidem nolo, superba sat es.
184. FILIUS TERRAE ![]()
Coelum ad nos spectat, coelum spectemus oportet,
Nam Deus astra dedit coelo, oculosque tibi.
Vix tibi pars teretis terrae millena videtur,
Coelum dimidia cernere parte licet.
Cur igitur coelo terram, stultissime, praefers? 5
Ut mos est, matrem plus patre forsan amas.
185. SPECIES INFIMA ![]()
Sit licet humanum genus inter caetera summum,
Iure tamen species infima dictus homo.
In coelo minima est hominum pars, maxima in
Humanum infelix quis neget ergo genus.
186. DE INVIDIA. PARADOXON Si plus virtutis foret, invidiae minus esset.
Quo virtutis enim plus, vitii minus est.
187. IACOBUS SEXTUS SCOTIAE, PRIMUS BRITANNIAE REX. BONUM OMEN. AD BRITANNIAM Saepe quod optatum, speratum vix fuit olim,
Accidit hoc inter spemque metumque tibi.
Lucrosus cecidit tibi, senio et unio, iactus,*
Faustaque fortunae est alea iacta tuae.
188. COR UNUM, VIA UNA. AD IACOBUM PRIMUM, REGEM BRITANNIAE MAGNAE &c. Bis manibus duo sceptra geris, linguasque loquuntur
Quatuor imperii sub ditione tui.
Lingua Britannorum quamvis non una, cor unum est,
Unio regnorum sit modo facta trium.
Primus in orbe hominum divisit pectora Daemon, 5
Divisit linguas primus in orbe Deus.
189. REGES ET PROPHETAE Rex extra patriam, vel maximus, haud habet ullum
Imperium. In patria nemo propheta fidem.
190. VIRTUS. AD HENCRICUM DANVERS, BARONEM A DANTESAY ![]()
![]()
Virtutem genii duo semper in orbe sequuntur,
Hic bonus, ille malus, gloria et invidia.
191. INVIDIA Livor edax hominum vivorum encomia carpit,
Ut defunctorum corpora vermis edit.
192. IN BATTUM Pauca tibi semper respondeo multa roganti,
Non quia multa rogas, sed quia stulta rogas.
193. SOMNUS, MORS In somnia quanquam simulo pro tempore mortem,
Non est pars vitae dulcior ulla meae.
Permirum est in morte igitur quid tam sit amarum,
Tam dulcis cum sit mortis imago sopor.
194. CURIA FACULTATUM Iurisconsultum dignantur adire clientes;
Cur, nisi divitias quod bona summa putant?
Accersit medicum cum lecto affigitur aeger;
Corporis est hominum cura se, unda salus.
Theiologus, quem primum accersere debuit, aegro 5
Vitimus, et quamquam nemo vocavit, adest.
195. PATIENTIA AMATORIA ![]()
Vis voto potiaris amans? Patiaris, oportet,
Si vis in dulci vivere pace, pati.
196. IN QUENDAM GRAMMATICASTRUM Grammaticus bonus, nil praeter grammata nosti.
Scis praeter literas nihil, literatus homo es.
197. AD QUENDAM GLORIOSAM Uxori similis Menelai sis, vel Ulyssis,
Si cupis a sera posteritate coli.
Vivit enim vitium post funera, non modo virtus.
Vivit adhuc Helene, non modo Penelope.
198. IN AULUM Veriloqui fatui dicenda tacenda loquuntur.
At quia prudentes plura tacenda vident,
Servorum ingeniis nihil audent credere, semper
Circum se fatuos quattuor aulus habet.
199. AURUM EX STERCORE. AD AMICUM SUUM, D. DU. TR. MEDICUM Aurum Virgilius de stercore collegit Enni.
Fecit Virgilius, quod facit et medicus.
200. SECRETUM AMORIS ![]()
Raris amatur amans: ut amere inamabilis esto
Omnibus. A nulla vis ut ameris? Ama.
201. MON TOUT. AD MARCIAM, FRANCO-GALLUM Omne tuum me saepe vocas, at, Marcia, falso:
Omne tuum non sum, sum tuus omnis ego.
202. DE QUINTO ET ORO Papistam Quintus nuper se reddidit, et se
Denique Papistam iam profitetur Orus.
At quam diversis victi rationibus! Illi,
Haec aetate fides, huic novitate placet.
203. FILUM ARIADNES Rexit ut errantis Thesei vestigia filum
Virginis, humanum sic genus una fides.
204. DE TESTAMENTIS ET VOTIS. AD D. HENRICUM MARTIN, DOCTOREM V. I. PRUDENTISSIMUM ![]()
In testamentis, semper postrema voluntas
Obtinet; in votis, si bona, prima valent
Omnipotens, uno cum fecerit omnia voto,
Testamenta Deus condidit ipse duo.
205. AD AMICUM AVARUM ![]()
Solus habet quod avarus habet, nil donat amico,
Nil sibi dat, solus non habet hoc, quod habet.
206. AD PONTICUM IURISCONSULTUM Uxori partem vivis, partemque clienti
Aetatis: vives, Pontice, quando tibi?
207. DE PRAEDICATORIBUS ET HISTRIONIBUS ![]()
Praeco Heracliti partes agit, omnia flentis,
Ridentis partes histrio Democriti.
Huic videor stultissimus, esse, miserrimus illi.
Hic numerat culpas, ponderat ille meas.
208. CHRISTMASSE AND MIDSOMMER Venit Ioannes aestivo tempore, Christus
Brumalibus. Hic ignem praedicat, alter aquam.
Quam bene conveniunt contraria* flumina flammis!
Ignis peccatum purgat, et unda lavat.
* Duo Baptismi Ioannis et Christi.
209. NEMO LAEDITUR NISI A SEIPSO Criminis est nemo, nemo discriminis expers.
Nos in discrimen crimina nempe vocant.
210. IN ASINUM BALANTEM ![]()
Non ego te quemvis asinim voco, Mome, sed illum,
Cuius erat sessor Pseudo-propheta Balam.
Non illum, Solymam dominum qui vexit in urbem,
Mutus hic et mitis nam fuit, ille loquax.
211. DE SUIS HAEREDIBUS. AD IURISCONSULTOS Nemo sua certus de coniuge praeter Adamum,
Deque suo nemo coniuge praeter Evam.
Coniugibus, misero praesertim (in amore) marito
Solati superest quid, nisi sola fides?
212. A HOLLOW TOOTH Iniectum flammis me non absumeret ignis.
Saepe cadentis aquae parvula gutta cavat.
213. VIRTUTIS LAUS. AD D. THOMAM PUCKERING, SUMMAE SPEI ADULESCENTEM ![]()
Solis ut, in solo motu, constantia constat.
Constans virtutis vis in agendo sita.
214. AESOPI LINGUA Humano membrum non est in corpore lingua
Nobiliusve bona, mobiliusve mala.
215. AD PUEROS COLLEGII WINTONIENSIS WICHAMI ![]()
![]()
Non sum quod fueram. Festivus eram puer olim.
Festorum valde nam studiosus eram.
216. SAPIENTIA DUCE, COMITE FORTUNA. IN ANCUM Quod male consultum cecidit feliciter, Ancus,
Arguitur sapiens, quo modo stultus erat.
Quod prudenter erat provisum, si male vortat,
Ipse Cato (populo iudice) stultus erat.
217. DOLOR Sola dolenda reor praesentia damna. Dolemus
Praeterita heu nimium sero, futura cito.
218. VICISSITUDO Gaudia post luctus veniunt, post gaudia luctus.
Semper in ambiguo (speve metuve) sumus.
219. AD GERMANICUM Auxit amicorum numerum tibi Porcia coniunx,
Fertilitas haec est coniugis una tuae.
Haec est coniugii, Germanice, maxima virtus:
Gignit amicitias uxor amica novas.
220. NEQUITIA ARMATA. IN LINUM ![]()
Ut bona vina, bonum faciunt (ut fertur) acetum,
Ingeniosior es quo, Line, peior eo es.
221. OPINIASTER Heu quantum in terris dominatur opinio: verum
Me nescire putas, et dubitare vetas.
Qui dubitat non errat, adhuc in untrumque paratus.
Error opinando, non dubitando venit.
222. ALMA MATER ACADEMIA OXONIA Tu nostri mater, mater natura, cerebri.
Dura sed illa fuit, tu pia mater eras.
223. POETA Mecaenas non verba dabat, sed praemia doctis.
MAGNAS
Quid dare mi, praeter verba, poeta potest?
224. HOMO HOMINI DEUS Est homo, qui locuples inopi nil donat amico.
Qui rapit, hic lupus est. Qui dabit, ille deus.
225. HOMERUS ![]()
Si vera est de te quae fertur fabula, nunquam
Vidisti lucem. Sed tua scripta vident.
226. TRES SECRETARII. THREE GHOSTLY FATHERS Integra causidico narranda est causa perito,
Et medico morbus, crimina theiologo.
Cui vis fortunas, anima, corpusque tueri,
His tribus in vita dissimulatio nihil.
227. AD D. C. G. Te podagra et podagrae pestis contraria vexant:
Currere te coniunx, stare podagra facit.
228. UBIQUITARII Tota patet tellus inopi, quacunque vagatur
Pauper in exilio est nullibi, ubique domi.
229. AMANTES Est amor in nobis, in lignis ut latet ignis.
Ignis uti lignum, nos levis urit amor.
Ligna sed in cineres vanescunt, ignis in auras.
Nos cinis, et noster, quid nisi fumus, amor?
230. SERMO ![]()
Sermo voluptati similis, similisque dolori est:
Longus enim levis est sermo, gravisque brevis.
231. IN MULIEROSUM SENEM Aetas commendat Bacchum, Veneremque iuventus.
Haec igitur iuveni convenit, ille seni.
232. IN HARPALUM, AVARUM IUVENEM Mundus amica tua est, misere quem diligis unum,
Harpale. Sis iuvenis tu licet, ille senex.
233. AD LECTOREM Qui scribit laudatur ab his, culpatur ab illis,
Lectoris vultu statque caditque sui.
Semper agit causam, nec tempore transiget ullo.
Semper enim sub te iudice, lector, erit.
234. DE SPECULO AMATORI A SPONSA DONATO In quo me videam, speculum mihi, Paula, dedisti.
In quo te possim cernere, malo dares.
235. IN QUINTIAM HYPOCRITAM ![]()
Docta, decens, iuvenis, formosa, pudica, benigna,
Quintia. Si non sis ambitiosa, bona es.
236. PROBLEMA Moribus adversum sibi prodigus odit avarum.
Cur igitur largos parcus avarus amat?
237. SOMNUS, VENUS Vos consanguineas lethi dicamne sorores,
Somne quies hominum, deliciaeque Venus?
Indulgere iuvat Veneri somnoque iacentes,
Sternitur et dulci lectus utrique malo.
Odit somnus iners, odit Venus improba, lucem. 5
Est animi somnus mors, animaeque Venus.
238. PASSE-TIME Longa dies ignavo homini, nox longa videtur,
Et longi menses, longior annus abit.
Tempus inutiliter terimus, dum longa videntur
Tempora. Cur vitam dicimus ergo brevem?
239. FISCUS Ut visco capiuntur aves (fiscus quasi viscus
Dicitur), a fisco sic capiuntur opes.
240. IN PONTICUM, PHILAUTUM ![]()
Non cernit se mens, oculus se non videt. Ergo,
Pontice, te quod amas, qua ratione facis?
241. SCRUTINIUM O utinam, quod discipulos tu, Christe, rogasti,
Presbyter, et princeps plebsque rogaret idem,
“Quid de me dicunt homines?”* Si saepe rogaret
Quisque, malum sciret se, meliorque foret.
* Marc. cap. 9. v. 18.
242. LUMEN GRATIAE. AD AMICUM SUUM, D. IOANNEM TOVEY ![]()
Luna suam complet solari lumine sphaeram.
Mens ut ab alieno numine lumen habet.
243. FAMA, ERROR Rumor rumores, errores partuit error,
Ut nivis exiguos crescit eundo globus.
244. TRADITIO HISTORICA DE REGE BRUTO. AD GUILIELMUM CAMDENUM, ILLUSTRATOREM BRITANNIAE ![]()
Comburi possunt libri, monumenta perire,
Nostra mori pussunt, et tua scripta mori.
Insita sed genti, dum gens erit ipsa superstes,
Traditio vivae vim quasi vocis habet.
245. AD ROGERUM OWEN, EQUITEM LITERATISSIMUM ![]()
![]()
Antiquas Britonum leges, nova iuraque calles,
Quicquid et in tota discitur historia.
Sermonem instituas de re quacunque, videtur
Viva, Rogere, tuum bibliotheca caput.
246. IN AVARUM Quo miser annorum victi tibi mille parasti,
Annorum centum nec tibi vita datur?
Immensosque tibi nummorum cogis acervos,
Quaeris et in vita gaudia longa brevi?
“Olim dives ero, parce si vixero,” dicis. 5
Et cur non “Olim mortuus,” inquis, “ero”?
247. PES IN SEPULCRO Pendentes agimus vitas in littore mortis,
Tam prope mors vitae est, quam prope margo mari.
Una fere res est homini mors vitaque, sicut
Efficiunt unum terraque et unda globum.
248. MERCURIUS BRITANNICUS ![]()
Optima descripsit Morus, tu pessima mundi:
Tu nobis narras vera, sed ille bona.
249. DE SEIPSO Sunt quidam, qui me dicunt non esse poetam.
Et verum dicunt. Cur? Quia vera loquor.
250. AD GUILIELMUM BUTLER, CANTABRIGENSEM MEDICUM ![]()
![]()
Posthabita quaerant alii sua lucra salute.
Spernis dulce lucrum tu, tua cura salus.
Te medico, amissam desperat nemo salutem,
Inventum tanquam fit medicina tuum.
De te vera loquor, Non, ut solet aeger, adulor, 5
Non tibi ab insano laus, Guilielme, venit.
251. ILL HUSBANDRIE. AD PAULUM IURISCONSULTUM Cur viduam ius, Paule, vocat commune relictam?
Vox hodie nuptis convenit illa magis.
Nil opus uxori mortem expectare mariti,
Cumbat ut in tristi semi-lupina toro.
252. ULTIMUM DIVORTIUM Si forte in coelum vir sumitur, uxor in Orcum,
Aut contra, non sunt amplius una caro.
253. THE WORLDS DUNGEON Carceris est instar tellus, quasi moenia coelum,
Custos peccatum. Vincula quae? Mulier.
254. LEGUM NULLITAS Condidimus leges quam multas! Quam prope nullas!
Nam si servatur nulla, quid ulla valet?
Ut leges serventur adhuc lex unica fiat:
Haec cito facta foret lex, cito fracta foret.
255. DE STATU HOMINUM ![]()
Deprimitur nisi pes alter, non tolliter alter.
Sic casu alterius tollitur alter homo.
256. AD QUENDAM Doctor es incipiens: ninc incipe doctior esse.
257. PRAETER MULIERES ET PUEROS. AD D. IOANNEM HARRINGTONUM, EQUITEM LITERATISSIMUM ![]()
Perlege divinae sinuosa volumina legis,
In nullo numero sunt puer et mulier.*
Civili puer et mulier prohibentur ab omni
Munere, non mulier, non gerit arma puer.
Utuntur longa tunica pulierque puerque, 5
Imberbes pariter sunt puer et mulier.
Fertur et in teneros puer et cito foemina fletus,
Blanditiis mulier, decipiturque puer.
Cogitis in quantos hominum genus omne furores,
Tu Venus o mulier, tuque Cupido puer 10
* Mat. c. 14 v. 21.
258. CEREUS NASUS Promittit nobis aliquid sacra pagina? Nostrum
Protinus hoc certa credimus esse fide.
Exigit a nobis aliquid sacra littera? Durus
Sub nostram sermo non cadit iste fidem.
259. SCALA COELI*
S
A
ST
EI
S
DR
E
IA
P
FC
S
In coelum gradibus virtutum maxima septem,
Quattuor ascendit spes bona, quinque fides,
Spes lunam, solem fides contingit. Amoris
Scala vel ad summum pertinet usque polum.
* Vide ep. 1 Ad. Cor. ca. 13 v. 8. 13
260. IN BATTUM ![]()
Utatur mens lingua interprete. Cor prius ergo
Desinat, incipiat quam tua lingua loqui.
Nempe interpretis est locus in sermone secundus,
Raraque legato verba loquente facit.
261. LAUS ASINI. NOLITE FIERI SICUT EQUUS ET MULUS, QUIBUS NON EST INTELLECTUS ![]()
Cur asinum non iunxit equo muloque propheta?
Vecturus natum Davidis ille fuit.
262. AULICORUM PAR IMPAR Non bene conveniunt, at in una sede morantur
Momus vituperans omnia, Gnatho nihil.
263. QUATUOR HOMINIS CAUSAE. AD NOBILISSIMUM ET MAXIMAE SPEI ADULESCENTEM, D. RICARDUM SACKEVILLE, COMITIS DORCESTRIAE EX FILIO NEPOTEM ![]()
Forma quid est hominis, nis mens malo, vana voluntas.
Principium quodnam materiale? Nihil.
Materiam cum forma igitur ne suspice. Solus
Finis, et efficiens, respiciendus erit.
264. ULTIMA LINEA Ultimus est vitae mors actus amara iocosae.
Cuius vita fuit seria, mors iocus est.
265. IN OBITUM RICHARDI VAGHAN, EPISCOPI LONDINENSIS, 1607 ![]()
![]()
Qui te viventem laudavi nuper abunde,
Te ratus eximiis laudibus esse parem,
Heu cur defunctum te praedico parcius auxit
Laetitia ingenium, diminuitque dolor.
Dum plures pro te lacrymas quam carmina fundo, 5
Confundant lacrymis se mea verba: vale.
266. DE VITA ET MORTE Una via est vitae, moriendi mille figurae.
Est bene: nam mors est res bona, vita mala.
267. IN PAULUM, DECREPITUM AEDIFICATOREM In quibus haud vivas, moriaris at in quibus, aedes,
Paule, struis, tumulum nescius anne domum.
268. IN SEXTUM, PRAEDONEM PRODIGUM Munificum largitorum te, Sexte, fatemur,
Qui, tua ne tantum des, aliena rapis.
269. IN ZOILUM ![]()
Defuncto parces, viventem, Zoile, carpis.
Non ego propterea mortuus esse velim.
270. A PAIRE ROYALL OF FRIENDS. AD ANGLO-SCOTO- / SCOTO-CAMBRO- / CAMBRO-ANGLO- / BRITANNOS ![]()
![]()
Hoc in amicitia mihi par regale videtur,
Tres inter, quoties extitit unus amor.
Scilicet, ut gemino fit par in amore duorum
Unusquisque trium bis numerandus erit.
271. REGNUM DIVISUM In mundo nihil usque potest consistere: mundus
Non semper stabit. Cur? Quia dividitur.
272. ANNULUS CONCORDIAE. AD BRITANNOS, 1607 ![]()
Scotia fert gemmam, gens Anglica confert aurum.
Annulus hinc fiat, rexque sit ipse faber.
Excitet Europae nova nos concordia, ne dum
Cuditur a fabris annulus, annus eat.
273. BRITANNIA Sicut eras in principio, sic nunc es, et esto
Usque in saeclorum saecula semper. Amen.
274. STEGANOGRAPHIA. AD LECTOREM CURIOSUM ![]()
Cur sint obscuro sensu mea carmina, quaeris,
Utiliter nequeant quae sine clave legi?
Est epigrammatici non esse polygraphon: ergo
Conveniens illi est esse steganographon.
275. UNUS DEUS ![]()
Unus cunctorum pater indubitatus Adamus.
Nec possunt plures patribus esse dii.
276. AD DOMINAM ARBELLAM STUART ![]()
Si foret in nudis virtus aut gloria verbis,
In laudes facerem carmina mille tuas.
Nobilitare potest nostram tua gloria Musam,
At tibi Musa potest addere nostra nihil.
Perge ad Lib. V